آزمایش Free T4

اشتراک گذاری:

تصویری کامپیوتری از غد تیروئید انسان

Free T4

آزمایش Free T4

رنج نرمال آزمایش Free T4

T4 آزاد

4 - 0 روز : pmo1/L 26 - 77 یا ng/dl 2 - 6

2 هفته تا 20 سال : pmo1/L 10 _ 26 یا ng/dl 0/8 - 2

بزرگسالان : pmo1/L 10 - 36 یا ng/dl 0/8 - 2/8

کاربرد آزمایش Free T4

آزمون های تیروکسین برای بررسی عملکرد تیروئید استفاده می شوند. مقادیر بالاتر از حد طبیعی نشانه هیپرتیروئیدی و مقادیر کمتر از حد طبیعی در هیپوتیروئیدی مشاهده می گردد. T4 و TSH برای پایش درمان جایگزینی و سرکوب کننده تیروئید به کار می روند. همچنین به منظور تشخیص عملکرد تیروئید و پایش درمان های جایگزینی یا سرکوبگر آن نیز استفاده می شود.

شرح آزمایش آزمایش Free T4

برای تولید هورمون های تیروئیدی ابتدا تیروزین با ید آلی ادغام شده و تولید منویدوتیروزین می کند. سپس این ترکیب با برداشت ید به دی یدوتیروزین تبدیل می گردد. دو مولکول دی یدوتیروزین با یکدیگر ادغام شده و تترایدوتیرونین را می سازند. چنانچه دی یدوتیروزین به یک منویدوتیروزین متصل شود , تری یدوتیرونین را تولید می کند. T4 حدود 90% آنچه که ما هورمون تیروئیدی می نامیم را تشکیل می دهد. T3 کمتر از 10% هورمون تیروئید را تشکیل می دهد. تقریبا تمامی T3 و T4 به پروتئین متصل اند. گلوبولین متصل شونده به تیروکسین ( TBG ) به بیشتر T3 و T4 متصل شده است. بقیه آن نیز به آلبومین و ترانس تیره تین متصل گردیده است. T4 کل , هم اجزای متصل و هم غیر متصل را شامل می گردد. T4 آزاد , مقدار T4 غیر متصل دارای فعالیت متابولیکی را می سنجد. هورمون های تیروئیدی تنظیم کننده شماری از فعالیت های نموّی , متابولیکی و عصبی سراسر بدن می باشند. هورمون آزاد کننده تیروتروپین ( TRH ) از هیپوتالاموس ترشح می شود و موجب تحریک ترشح تیروتروپین ( هورمون محرکه تیروئید ) از هیپوفیز قدامی می گردد. TSH نیز محرک ترشح هورمون تیروئید از غده تیروئید است. افزایش سطح T3 و T4 تداوم تولیدTRH را مهار می کند.

تغییرات سطح پروتئین ها بر نتایج T4 کل تاثیر زیادی می گذارد. بارداری و درمان جایگزینی هورمون موجب افزایش TBG گشته و سطح T4 را به طور کاذب بالا نشان می دهد , در حالی که فعالیت تیروئید بیمار طبیعی است به هیپرتیروئیدی مشکوک می شویم. چنانچه T4 آزاد این بیماران اندازه گیری شود طبیعی خواهد بود. بنابر این T4 آزاد در مقایسه با T4 کل شاخص دقیق تری برای فعالیت تیروئید می باشد. به همین ترتیب نیز کاهش TBG ( مانند هیپوپروتئینمی ) موجب کاهش T4 کل می شود و به نظر می رسد که بیمار هیپوتیروئیدی دارد. در حالی که اندازه گیری T4 آزاد , مقدار آن را طبیعی نشان می دهد و مشخص می شود که کاهش سطح T4 تنها ناشی از کاهش TBG می باشد و به علت هیپوتیروئیدی نیست.

حتما بخوانید : معرفی و کاربرد آزمایش Free T3

عوامل تداخل کننده آزمایش Free T4

سطح T4 آزاد در نوزادان در مقایسه با کودکان و بزرگسالان بالاتر است.

بارداری موجب افزایش سطح T4 آزاد کل می گردد.

داروهای افزاینده آزمایش Free T4

T4 آزاد : آسپیرین , دانازول , هپارین و پروپرانولول و تجویز تیروکسین اگزوژن

داروهای کاهنده آزمایش Free T4

T4 آزاد : فورزماید , متادون , فنی توئین ها و ریفامپیسین

روش کار و مراقبت از بیمار

ناشتایی : ندارد

لوله ی معمول خون : قرمز

حتما بخوانید : گره تیروئید چیست و جه عوارضی دارد؟

افزایش سطح Free T4

هیپرتیروئیدی اولیه ( مانند بیماری گریوز , بیماری پلامر , آدنوم سمی تیروئید ) : تیروئید با وجود فقدان تحریک TSH , T4 فراوانی تولید می کند.
تیروئیدیت حاد : تیروئید طی مراحل التهابی حاد تیروئیدیت ( مانند تیروئیدیت هاشیموتو ) مقدار زیادی T4 ترشح می کند. اما در مراحل آخر بیماری , تیروئید نارسا گشته و بیمار ممکن است هیپوتیروئید گردد.
هیپرتیروئیدی مصنوعی : خود تجویزی هورمون T4 موجب افزایش سطح آن می شود. بسیاری از بیماران معتقدند که مصرف هورمون تیروئید موجب تسریع کاهش وزن آنان خواهد شد , یا احساس می کنند پرانرژی تر شده اند.
استروما اواری : وجود بافت تیروئیدی نابجا در تخمدان یا هر کجای دیگر بدن می تواند سبب تولید T4 اضافی شود.
هیپرتیروکسینمی دیس آلبومینمی فامیلی : این بیماران دارای آلبومینی غیر طبیعی می باشند که محکم تر از معمول به T4 متصل می گردد. در نتیجه مقدار T4 متصل به پروتئین افزایش می یابد. این بیماران هیپرتیروئید نیستند , زیرا T4 متصل به پروتئین از نظر متابولیکی فعال نیست.
افزایش TBG ( مانند آنچه در بارداری , هپاتیت , هیپرپروتئینمی مادرزادی مشاهده می شود ) : سنجش T4 شامل کل T4 متصل و غیر متصل می باشد , از این رو هر وضعیتی که با افزایش TBG همراه باشد موجب افزایش T4 نیز می گردد.

کاهش سطح Free T4

حالات هیپوتیروئیدی ( مانند کرتینیسم , برداشتن تیروئید با عمل جراحی , میکسدم ) : در این بیماری ها تیروئید با وجود تحریک کافی قادر به تولید مقدار کافی T4 نمی باشد.
نارسایی هیپوفیز : هیپوفیز مقدار کافی تیروتروپین نمی سازد. در نتیجه تحریک تیروئید و تولید T4 انجام نمی شود.
نارسایی هیپوتالاموسی : هیپوتالاموس مقدار کافی TRH نمی سازد در نتیجه هیپوفیز نیز تیروتروپین کافی تولید نکرده و تیروئید نیز جهت تولید T4 تحریک نمی گردد.
سوء تغذیه پروتئینی و سایر حالات همراه با کمبود پروتئین ( مانند سندرم نفروتیک ) : به دنبال کاهش منابع پروتئینی بدن , TBG و آلبومین کاهش می یابند. به سبب آنکه در روش اندازه گیری T4 , هورمون متصل به این پروتئین ها سنجیده می شود , انتظار می رود که T4 کاهش نشان دهد.
کمبود ید : ید ماده اولیه اصلی لازم برای ساخت T4 است. بدون آن T4 تولید نمی شود. امروزه با افزودن ید به انواع نمک های سفره , کمبود ید در ایالات متحده به ندرت مشاهده می گردد.
بیماری های غیر تیروئیدی ( مانند نارسایی کلیه , بیماری کوشینگ , سیروز , جراحی , سرطان پیشرفته ) : پاتوفیزیولوژی این مشاهدات کاملا مشخص نمی باشد. شاید تا اندازه ای به سبب تخلیه پروتئین های قابل اتصال به تیروئید باشد که با این بیماری های وخیم در ارتباط است.